[ĐẶC SAN CUỐI TUẦN] NGHỀ LUẬT SƯ - BƯỚC VÀO THẾ GIỚI CỦA NGƯỜI THI HÀNH LUẬT

 Luật sư là một trong những ngành nghề rất được yêu thích trên phim TVB. Những vị luật sư với chiếc áo thụng, mái tóc trắng cùng phong thái đĩnh đạc, hết lòng tranh đấu vì công lý có lẽ là hình ảnh quen thuộc đồng thời cũng là ấn tượng khó quên trong lòng nhiều người. Vậy thì hôm nay, chúng ta hãy cùng “Đặc san cuối tuần : Các ngành nghề trong phim TVB" tìm hiểu về thế giới của họ nhé!

ĐẠI LUẬT SƯ VÀ LUẬT SƯ HỌ LÀ AI?

Riêng tại Hong Kong, nghề luật sư được phân thành hai khái niệm: Luật sư và Đại luật sư. Vậy hai khái niệm này có điểm gì khác biệt đây?

Luật sư (律師/Solicitor) hay Luật sư sự vụ/Luật sư hành chính

Chuyên phụ trách các vấn đề pháp lý liên quan đến lĩnh vực hành chính bao gồm tư vấn pháp luật và bảo vệ thân chủ trong các vụ án hành chính, như mua bán nhà cửa, bất động sản, vay mượn thuế chấp, li hôn, di chúc, thuế vụ, soạn đơn khiếu nại, hỗ trợ xin giấy phép, tư vấn văn kiện dự thảo thương nghiệp... Họ cũng chuyên giải quyết các khiếu nại, tố cáo và đại diện tố tụng ở lĩnh vực hành chính.

Đại luật sư (大律師/Barrister) hay Luật sư tố tụng/Luật sư biện hộ

Chuyên phụ trách những vấn đề pháp lý liên quan đến tố tụng và đặc biệt là các vụ án hình sự. Họ sẽ tranh tụng, bảo vệ, bào chữa cho quyền và lợi ích hợp pháp cho thân chủ của mình đồng thời đại diện cho thân chủ phát ngôn tại toà. Đại luật sư cũng có thể thực hiện tư vấn pháp luật chuyên nghiệp như thẩm định và đưa ra ý kiến pháp lý về khả năng thắng kiện giúp cho khách hàng.

Hình ảnh của Đại luật sư trong phim "Chân tướng"

Đại luật sư thâm niên/Luật sư cao cấp (資深大律師/Senior Counsel)

 Những Đại luật sư có tuổi nghề trên 10 năm, có biểu hiện xuất sắc trong công việc, đặt được thành tựu được công nhận thì có thể xin Toà án chung thẩm xét duyệt để trở thành Đại luật sư thâm niên/Luật sư cao cấp (Senior Counsel). Trước năm 1997, Senior Counsel được gọi bằng một danh hiệu rất “oai" là Queen's Counsel - Luật sư cao cấp của Nữ Hoàng (tiếng Trung gọi là 御用大律師 - dịch nôm na là Đại luật sư ngự dụng [của Hoàng gia Anh])
Đại luật sư thâm niên thường sẽ xử lý những án kiện mang tính chất phức tạp và độ khó cao, cũng là vị trí được cao được kính trọng trong xã hội. Tính đến tháng 06 năm 2017, Hong Kong chỉ mới có được 99 vị Đại luật sư thâm niên (88 nam, 11 nữ). Đặc biệt, Hong Kong hiện có duy nhất một vị Đại luật sư có được danh hiệu “Đại luật sư thâm niên danh dự” (名譽資深大律師) là giáo sư kiêm nhà nhân quyền học Trần Minh Mẫn. Trước đây ông từng là Viện trưởng Học viện luật đại học Hong Kong. Ông được trao danh hiệu năm 2003.

Hình ảnh của Đại luật sư trong phim "Hồ sơ công lý"

Vì sao người Hong Kong lại gọi Luật sư tố tụng là Đại luật sư hay Đại trạng?

Có ý kiến cho rằng do ngày trước Toà án tối cao/ The High Court (hiện nay là Toà án chung thẩm) của Hong Kong tiếng Trung còn được gọi là "Đại cát lâu" (大葛樓, đọc trại biên ra từ tên tiếng Anh "court"), những vị luật sư làm việc tại "Đại cát lâu" cũng theo đó mà được gọi thành "Đại luật sư". Ngoài ra nhiều người Hong Kong cũng quen miệng gọi Đại luật sư là "Đại trạng", cách gọi này có thể là bắt nguồn từ kiểu gọi "Trạng sư" ngày xưa.

ĐẠI LUẬT SƯ - LUẬT SƯ VÀ NHỮNG KHÁC BIỆT

Đại luật sư (Barrister) và Luật sư (Solicitor) có vai vế và cấp bậc ngang nhau, không phân cao thấp, chỉ có khác biệt về phạm vi hoạt động và tính chất công việc. Ở đây bọn mình xin tổng hợp, liệt kê một số điểm khác cơ bản giữa hai khái niệm này nhe!

Hong Kong có bốn cấp toà án chính: Toà án sơ thẩm (Magistrates' Court), Toà án quận (District Court), Toà án phúc thẩm (Court of Appeal) và Toà án chung thẩm (Court of Final Appeal). Thông thường, Luật sư chỉ thể hoạt động ở Toà án sơ thẩm và Toà án quận, còn Đại luật sư thì có thể hoạt động ở cả bốn cấp toà án.

Căn cứ theo quy định của pháp luật Hong Kong, các Đại luật sư không thể trực tiếp nhận vụ án từ đương sự của mình mà phải thông qua sự giới thiệu, uỷ thác từ văn phòng luật sư cũng chính là Luật sư (nôm na là cần phải dắt mối chứ không được tự xử :3).

Hình ảnh của Đại luật sư trong phim "Toà án lương tâm"

Luật sư có thể hùn vốn kinh doanh văn phòng luật sư, ngược lại Đại luật sư chỉ được kinh doanh độc lập.

Thị trường và không gian hoạt động của Luật sư rộng hơn ngược lại Đại luật sư chỉ có thể tập trung vào vài lĩnh vực chuyên môn là chính.

Về cơ bản, chỉ có Đại luật sư mới được đội tóc giả khi ra toà.

Nếu đang là Đại luật sư, bạn không thể đồng thời kiêm nhiệm cả làm Luật sư và ngược lại.

Hiện tại Hong Kong có khoảng 1300 Đại luật sư và khoảng 8000 Luật sư đủ tư cách hành nghề cùng hơn 700 văn phòng luật sư đang hoạt động.

Một trong những điểm giúp chúng ta dễ dàng phân biệt được Đại luật sư và Luật sư trước toà chính là... mái tóc giả của họ

HÀNH TRÌNH TRỞ THÀNH MỘT NGƯỜI THI HÀNH LUẬT

Để có thể trở thành một Luật sư/ Đại luật sư thực thụ chúng ta cần mất ít nhất là 6 năm.

Sinh viên ngành luật sau khi học 4 năm, có được bằng Cử nhân luật (LLB/Legum Baccalaureus) hoặc có bằng Tiến sĩ luật (JD/Juris Doctor) rồi sẽ tiếp tục tham gia khoá học để lấy Chứng chỉ hành nghề luật sư PCLL (Postgraduate Certificate in Laws) trong 1 năm với 36 học phần. Sau khi có được chứng chỉ PCLL rồi, các Luật sư/ Đại luật sư tương lai cần phải hoàn thành việc thực tập của mình mới được xét tư cách. 

Nếu chọn lựa trở thành Luật sư, họ sẽ làm Luật sư thực tập tại văn phòng luật trong 2 năm (Trainee Solicitor). Sau đó họ sẽ xin được xét duyệt để trở thành Luật sư chính thức từ Toà án hoặc Hội luật sư. Nếu muốn mở văn phòng luật sư cho mình, họ cần ít nhất nhiều năm kinh nghiệm hành nghề.

Tổng kết: LLB/JD + PCLL + Trainee Solicitor => Solicitor

Nếu chọn lựa trở thành Đại luật sư, họ phải chọn theo chân một Đại luật sư có ít nhất 5 năm kinh nghiệm để thực tập trong 1 năm (Pupil Barrister/Pupillage). Khi thực tập được nửa năm là họ đã có thể gửi đơn xin được cấp chứng chỉ hành nghề Đại luật sư ưu tiên với phía Toà án. Sau khi kết thúc kì thực tập, họ sẽ xin lấy bằng chính thức từ Công hội Đại luật sư (Bar Association).

Tổng kết: LLB/JD + PCLL + Pupil Barrister => Barrister

Những người đang làm Luật sư tại Hong Kong hoặc nước ngoài cũng có thể đăng kí xét duyệt để được làm Đại luật sư nếu muốn. Luật sư tại Hong Kong muốn xét duyệt cần phải có ít nhất 3 năm kinh nghiệm hành nghề tại đây với profile tốt, đồng thời phải trở thành Đại luật sư thực tập (pupillage) trong 6 tháng. Sau đó khi làm việc chính thức, họ lại phải tiếp tục thực tập thêm 6 tháng nữa.

Hình ảnh của Đại luật sư trong phim "Đại luật sư tranh tài"

Tổng kết lại thì, ai thích biện hộ, tranh luận ở toà sẽ chọn làm Đại luật sư, ai thích hành chính văn phòng, tư vấn pháp luật hơn thì thiên về làm Luật sư. Vị thế của họ đều là ngang nhau. Sau khi trải qua nhiều năm học tập, thực tập kể trên, những Luật sư/ Đại luật sư tương lai còn phải vượt qua hằng hà sa số thử thách khác, bởi lẽ con đường họ lựa chọn vốn chưa từng bằng phẳng. Đó sẽ là những thử thách gì, trong bài viết kì sau bọn mình sẽ chia sẻ thêm với các bạn nhe!

PS: Trong các phim TVB về đề tài luật sư, bạn thích bộ gì nhất hoặc ấn tượng với vai luật sư của ai nhất nè có thể chia sẻ cùng bọn mình không ♥