Mộng Uyên Ương Hồ Điệp

Các bộ dã sử và tâm lý của Trung Quốc, Hồng Kông du nhập vào Việt Nam phải hơn nửa thế kỷ nay. Ngoài cốt truyện, diễn biến cùng diễn xuất tài tình, đa phần các bộ phim này được khán giả Việt Nam nhớ lâu là vì bài hát trong phim nghe ấn tượng và bài đề từ rất ý nghĩa.


Chắc chúng ta đều biết câu chuyện phủ doãn phủ Khai Phong Bao Chửng, Công Tôn Sách, Triển Chiêu, Thất Hiệp Ngũ Nghĩa. Lại càng không thể quên bài hát cuối phim Bao Công đã được phát nhiều lần trên sóng truyền hình cả nước. Mỗi lần nghe lại như thấy sống lại bao khoảnh khắc xưa, phải đến gần 10 năm rồi, tình cảm giành cho bài hát này vẫn nguyên vẹn như ngày đầu mới nghe

Hỡi ơi tình yêu như bướm hoa, như cánh mây trôi bềnh bồng...

Bài hát đó là bài “Uyên ương hồ điệp mộng“. Giai điệu bài hát nhẹ nhàng nhưng da diết, khi nghe cảm giác dập dìu như nhịp cánh bay của loài bướm. Ca từ tràn đầy ý thơ và mang ý nghĩa sâu xa về tình yêu và triết lý sống, có một câu trong bài hát được lấy từ thơ của Lý Bạch.

Dịch nghĩa
Chuyện hôm qua như nước chảy về đông, mãi xa ta không giữ lại được
Hôm nay có bao chuyện ưu phiền làm rối cả lòng ta
Rút gươm chém xuống nước, nước càng chảy mạnh; nâng chén tiêu sầu càng sầu thêm
Gió sớm mai thổi đi bốn phương, chỉ có thể nghe thấy tiếng người nay cười chứ ai có nghe thấy tiếng người xưa khóc
Hai chữ ái tình thật đắng cay, muốn hỏi cho rõ hay giả vờ ngây ngơ
Chỉ có thể biết nhiều hay ít, khó có thể biết hêt cho đủ
Như đôi uyên ương bươm bướm, trong những năm tháng khó khăn này
Ai có thể thoát được nỗi sầu nhân thế trong thế giới phù hoa đó
Đôi uyên ương đã yêu nhau sao còn muốn lên tận trời xanh?
Thôi chi bằng hãy ngủ yên trong sự dịu êm
Bài hát có rất nhiều phiên bản. Bản tiếng Việt thường được gọi là Mộng Uyên Hương Hồ Điệp. Tiếng Trung là新 鸳 鸯 蝴 蝶 梦, bính âm Xin yuan yang hu die meng . Ngoài ra bài hát còn có tên tiếng Anh là "Butterfly Dream" "Dream of a Butterfly Lover" hoặc "I can't let go" (bản tiếng Anh do Tokyo Square trình bày).

Lời bài hát: 

Lời của bài hát được tác giả Hoàng An lấy từ nhiều bài thơ Đường khác nhau. Năm câu đầu của bài hát lấy từ bài thơ "Tuyên châu Tạ thiếu lâu tiễn biệt hiệu thư Thúc Vân" (宣州謝眺樓餞別校書叔雲) của Lý Bạch (李白).

Câu 1 và câu 2 của bài hát lấy từ nguyên gốc thơ Lý Bạch:

弃我去者，昨日之日不可留. 乱我心者，今日之日多烦忧！

"Khí ngã khứ giả, tạc nhật chi nhật bất khả lưu. Loạn ngã tâm giả, kim nhật chi nhật đa phiền ưu..."

Dịch nghĩa: Chuyện hôm qua như nước chảy về đông, hôm nay có bao chuyện ưu phiền làm rối cả lòng ta.

Câu 4 và câu 5 của bài hát lấy cũng từ hai câu cuối của bài thơ trên

抽刀断水水更流，举杯消愁愁更愁。

"Trừu đao đoạn thủy thủy cánh lưu. Cử bôi tiêu sầu sầu cánh sầu"

Dịch nghĩa: Rút dao chém nước, nước càng chảy. Nâng chén tiêu sầu, càng sầu thêm.

Câu 7 và câu 8 của bài này lấy từ bài thơ Giai nhân của Đỗ Phủ.

但见新人笑，那闻旧人哭.

"Đản kiến tân nhân tiếu. Na văn cựu nhân khốc"

Dịch nghĩa: Chỉ thấy người mới cười. Đâu nghe người cũ khóc.

Hai câu trong điệp khúc của bài hát lấy từ hai câu thơ đầu tiên của bài "Chá Cô Thiên" (鹧鸪天) của Lục Du đời Tống.

插腳紅塵已是顛。更求平地上青天。

"Sáp cước hồng trần dĩ thị điên. Cánh cầu bình địa thượng thanh thiên?"

Dịch nghĩa: Sống tại nhân gian đã là điên, sao còn muốn lên tận trời xanh?

Hoàng An thay "Sáp cước hồng trần" bằng "Tại nhân gian", và "Cánh cầu bình địa" bằng "Hà khổ yêu".